VAKTİNDE GEL 1 ADIM ÖNDE BAŞLA

VAKTİNDE GEL 1 ADIM ÖNDE BAŞLA

Okulumuz öğrencilerinde gözlemlediğimiz sabah ve aradaki derslere geç kalma davranışı hem bireysel hem sosyolojik açıdan olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Derse geç kalma davranışı geç kalan kişide dersi anlamamaya, motivasyon eksikliğine sebep olmaktadır. Geç kalma davranışının alışkanlık haline gelmesi ise öğrencide sorumluluk alma becerilerini zayıflatarak akademik başarıda düşüşe yol açar. Akademik başarıyı canlı tutacak tek etmen ders çalışmak değildir. Akademik başarısı yüksek bireylerin hayatlarını incelediğimizde öz disiplin, öz saygı, zaman yönetimi, karakter gelişimi, içsel motivasyon gibi unsurlara rastlarız.

Derse geç kalma davranışı sosyolojik anlamda olumsuz bir okul iklimi oluşturur, "biz" duygusunun oluşmasının önüne geçer.

Derse birkaç dakika geç kalmayı sonuçları açısından düşündüğümüzde ne kadar ciddi bir problem olabileceğini fark ediyoruz. Peki bir öğrenci neden geç kalır ve bunu nasıl önleyebilir, öğrencinin bu sürecinde ebeveynler neler yapabilir?

DERSE GEÇ KALMANIN SEBEPLERİ VE ÖNLEME YOLLARI

1.Geç uyumak. Öğrenciler farklı sebeplerle geç yatmaktadır. Bazen ders çalışmak için olabildiği gibi çoğunlukla aktif kullandıkları teknolojik cihazlarla geçirilen sürenin nasıl geçtiğini anlayamadığı için geç saatlere kadar uyumayan çocuk yeterli uykuyu alamamanın sonucu olarak uyanmakta zorlanmaktadır. Gençlerin hayatlarının uykusuzluktan olumsuz etkilenmeyen tek bir yanı yoktur:

• Fizyolojik Sorunlar(aşırı yemek veya yanlış besinler tüketmek)

• Duygusal Sorunlar(saldırganlık, sabırsızlık, ruh halinde ani değişiklikler)

• Bilişsel Sorunlar(unutkanlığın artması, problem çözme becerilerinin azalması)

Ergenlik çağındaki çocuğu yeterli miktarda uyku almaya teşvik etmek için başvurulacak yöntemlerin ilki TV, bilgisayar ve cep telefonlarının yatak odalarından çıkarılmasıdır. Yatağa girmeden en az 1 saat önce dijital nesne ve ekranların kapatılmalı. Aksi takdirde bunlar beyne uyanık kalması gerektiğini düşündürür. Kesintisiz 8-9 saat uyku sağlıklı gelişim açısından önemlidir.

2.Derse geç kalmayı problem olarak görmeyen tutum. Bu tutum bireyin öz disiplin ve içsel motivasyon kazanmasının önündeki en büyük engeldir. Öncelikle bu tutumun yanlış olduğunu ebeveynlerin kabul etmesi gerekir. Gerekli önlemleri almak ve tutarlı ebeveyn tutumu şarttır. Eğer çocuk kendisi uyanmakta zorlanıyorsa ebeveyn ona bu konuda yardımcı olabilir. Çocuklara ve ergenlere sınırlar koymak önemlidir. Aşırı derecede canlı olan beyinleri bunu kendi başına yapamaz.

3.Zaman yönetiminin zayıf olması. Çocuklar zamanı yönetmekte zorlanabilirler. Bazen ebeveynler "biraz daha uyusun" diyerek çocuklarının hazırlanma hızlarını göz önünde bulundurmadan daha geç uyandırabilmektedir. Ebeveyn kendi hazırlanma hızı ile çocuğunun hazırlanma hızı arasındaki farkı kabul etmeli ve bunu göz önünde bulundurarak çocuğun uyanma saatini belirlemelidir.

4.Ders programı hazırlıklarının sabaha bırakılması. Bunu alışkanlık haline getirmek derse geç kalmalara sebep olmaktadır. Hazırlıkların akşam yapılması sorunun çözümünde etkili yollardan biridir.

5.Evden çıkarken yaşanan kronikleşmiş çatışmalar. Ebeveyn ile çocuğun bu tür çatışmaları sabahları krize sebep olmaktadır. Bu çatışmalar kıyafet, harçlık, yemek vb. sebeplerden kaynaklanabilmektedir. Unutulmaması gerekir ki krizler o anda çözülmez. Bu tür çatışmaları evden ayrılma saatleri dışında herkesin sakin olacağı zamanlarda çözmek gerekir.

6.Olumsuz davranışları yönetmekte zorlanmak. Olumsuz bir davranışı olumlusu ile değiştirmenin onlarca yolu vardır ve ebeveyn bunlardan işe yarayanını keşfedip kullanabilir. Bu yöntemlerin başında olumlu davranışları övmek gerekir. Ebeveynin çocuğunun sadece akademik başarılarını değil; ne kadar dakik, ne kadar disiplinli, ne kadar karakterli olduğunu da övmesi bu davranışları olumlu pekiştirecektir.

7.Derse geç kalmanın sosyolojik sonuçlarının farkında olmamak. Çocuk derse geç kaldığında bu davranışının okul iklimi açısından olumsuz sonuçlar doğurduğunun farkında olmalı. Bu konudaki sorumlulukları ebeveyn tarafından da vurgulanmalı. Bir öğrencinin derse geç kalması, öğretmeni sınıfta hazır bir şekilde beklemiyor olması dersin işlenişinin bölünmesine, öğretmen ve diğer öğrencilerin dikkatinin dağılmasına sebep olur. Ayrıca diğer öğrencilerin de benzer davranışlar sergilemesine zemin hazırlayabilir. "Başkaları da geç kalıyor." şeklindeki savunmacı bir yaklaşım sorumluluğu başkalarına atmaktadır. Ebeveynin amacı robot gibi çocuk davranışlarını yönetmek değildir. Ebeveynin amacı, çocuğunun içindeki iyi niyete hitap etmektir; onun zekasına, girişimci ruhuna, sorumluluk duygusuna, başkalarının ihtiyaçlarına karşı duyarlılıklarına ulaşabilmektir (Faber A. ve Mazlish E. 2017). Savunmacı yaklaşan çocuğa ebeveyn "sebeplerin %99 luk kısmı seninle ilgili olmayabilir, seni ilgilendiren %1 lik kısım ile ilgili konuşmak istiyorum" şeklinde, ona kendi sorumluluklarını hatırlatan şekilde iletişim kurabilir. Ayrıca derse geç kalma davranışından olumsuz etkilenen diğer bireylerin durumuna işaret ederken "Geç kalmak senin umurunda olmayabilir, ancak başkalarını rahatsız edemezsin" ile sınır çizilebilir.

***Sadece bir öğrencinin beş dakika derse geciktiği zamanda bu durum ile ilgilenmek durumunda kalanların kaçırdıkları;

-Okul güvenlik görevlisi okulun güvenliği ile daha beş dakika daha fazla ilgilenebilir.

-Okul idaresi geç kağıdı yazmak yerine okul iklimine olumlu katkı sağlayacak çalışmalara her gün beş dakika daha fazla zaman ayırabilir.

-Dersin öğretmeni ilgiye ihtiyacı olan bir öğrenci ile beş dakika daha fazla ilgilenebilir, bir öğrencinin anlamadığı konuyu beş dakikada özetleyebilir veya bir soru daha fazla çözebilir.

-Sınıftaki diğer öğrenciler dikkatleri dağılmadan ders dinlemeye devam edebilirler.

-Derse geç kalan öğrenci daha motive bir şekilde derse dahil olabilir, öğrenme açıkları oluşmaz.

Sultan Alparslan Ortaokulu

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi